Dişsel ve iskeletsel problemlerin sistemli ve planlı olarak belirli bir zaman süresince kalıcı olarak tedavi edilmesidir. Çapraşık diş ve uyumsuz çene ilişkilerini bir takım aparatlar yardımıyla düzenleyen diş hekimliği branşıdır.

 

Ortodonti tedavisi süt dişleri döneminde uygulandığında bu dönemde görülen parmak emme, dudak yeme gibi alışkanlıklara bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ortadan kaldırılır. Ortodonti tedavisi ile çenenin iskelet yapısında kalıcı bir bozukluk meydana gelmesi engellenmiş olur.

 

Karışık dişlenme döneminde hem süt dişleri hem de kalıcı dişler ağızda bulunur. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi ve alttan gelen sürekli dişe rehberlik edememesi durumunda yer darlıkları ortaya çıkar. Ortodonti ile yer darlıkları düzeltilebilir. Bu dönemde çene gelişimi devam etmektedir. Alt ve üst çene gelişiminin birbiriyle uyumlu olarak meydana gelmemesi sonucunda ortaya çıkan çeneler arası uyumsuzluk ve daimi dişlerdeki düzensizlikler, dişeti hastalıklarına bağlı olarak meydana gelen düzensizlikler, doğuştan eksik olan veya sonradan kaybedilen dişlere bağlı olarak ortaya çıkan düzensizlikler ortodontiyle düzeltilebilir.

 

Ortodontik tedavi uygulanma şekline göre sabit ve hareketli ortodonti tedavisi olarak ikiye ayrılır:

 

 

Sabit Ortodonti Tedavisi:

 

Dişlerin üzerine yapıştırılan "braket" denilen küçük kuvvet aktarıcılarla yapılan tedaviye sabit ortodontik tedavi denir. Braketler dişin üzerine yapıştırılarak sabitlenir ve tedavi boyunca hasta tarafından çıkarılamaz. Braketler temel olarak metal ve seramik (porselen) olmak üzere iki gruba ayrılırlar. İki braket türünün de kendine göre avantajları olmakla birlikte her iki braket türü de erişkin ve çocuklarda etkin biçimde kullanılabilir. Braketler dişler üzerine yapıştırıldıktan sonra "ark teli" ile birbirine bağlanırlar. Nikel ve titanyumun karışımından ileri teknoloji ile üretilen "şekil hafızalı" ark telleri dişleri istenilen şekle doğru getirmeye çalışır. Braketler dişlere uygulandıktan ve teller yerleştirildikten sonra dişler hareket etmeye başlarlar. İlk 72 saat dişlerde sıkışma, baskı, uyuşma, üst üste basamama gibi hisler olacaktır, bu hisler dişlerimizde ilk hareketin habercisidir. Bu dönemde yanaklarda ve dudaklarda küçük tahrişler izlenebilir. Ağız dokuları kısa zamanda teller ve braketlere alışacak ve rahatsızlıklarınız ilk hafta sonunda tamamen geçecektir.

 

 

Hareketli Ortodonti Tedavisi:

 

Hareketli ortodonti tedavisi hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Hareketli ortodonti tedavisi daha çok 6-12 yaş arası çocuklarda uygulanır. Bazı durumlarda hem sabit hem hareketli her iki ortodonti tedavi şeklinin de uygulanması gerekebilir.

 

Ortodonti tedavisinde pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için pekiştirme tedavisine mutlaka uyulmalıdır.

 

Uzak Durulacak Yiyecekler:

 

Sert Yiyecekler: Buz, fındık ve ceviz, pizza ekmeği, havuç ve elma..

 

Yapışkan Yiyecekler: Sakız, karamela, sakızlı şekerleme, meyankökü...

 

Şekerli Yiyecekler: Dondurma, kurabiyeler, gazoz, şekerleme...

 

Sıkça Sorulan Sorular

• Ortodontik tedavi sırasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

  Ortodonti tedavisine başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir. Sabit ortodonti tedavisi veya hareketli ortodonti tedavisi, hangi şekilde olursa olsun, ortodonti tedavisi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Hareketli ortodonti apareyi kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Ortodonti apareyinin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir. Sabit ortodonti tedavisinde kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmelidir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, ortodonti tedavisi sırasında çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır. Ortodonti tedavisi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin ortodonti tedavisi için istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir. Herhangi bir şekilde kullanılan ortodonti apareyinde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için, zaman kaybetmeden ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.

• Ortodontide ağız bakımı nasıl yapılmalıdır?

  Ortodontik tedavi görmeyen bireylerin dişlerini günde iki kez fırçalaması yeterli olabilir. Ancak tedavi gören hastaların dişlerini her yemekten sonra fırçalaması gerekmektedir. Çünkü braketli ağızlarda yemek artıklarının dil ve dudaklar tarafından temizlenmesi mümkün olmaz, mutlaka fırçalamak gerekir. Bu sebepten dolayı fırçanızı ve macununuzu yanınızda taşımanızı önermekteyiz. Diş macunu kullanamadığınız durumlarda diş fırçası ile birikintileri uzaklaştırarak temizleme yapabilirsiniz. Yumuşak bir fırça tercih edilebilir. Tedaviye başladıktan sonra ilk 1 ay ağız gargarası kullanabilirsiniz. Fırçanıza fındık büyüklüğünde diş macunu koyun. Braket ile diş eti arasını fırçalamak özellikle çok önemlidir. Dişlerinizin ön yüzlerini, arka yüzlerini, çiğneyici yüzlerini bu şekilde temizledikten sonra dilinizi de fırçalayın.

• Ortodontik problemlerin sebepleri nelerdir?

  Genetik: Ortodontik sorunların büyük çoğunluğu genetik sebeplerle ortaya çıkar. Anne veya babada ortodontik bir sorun varsa bunun çocukta görülme ihtimali yüksektir.

   

  Ağızdan nefes alma: Geniz eti, büyük bademcik veya burundan nefes almayı engelleyen (kemik eğriliği) varlığında ağızdan solunum başlar. Ağız solunumunda üst çenenin gelişimi engellenir ve üst çenede darlık ve çapraşıklık oluşur. Bu darlık çene genişletme işlemiyle büyüme çağında ameliyatsız olarak düzeltilebilir.

   

  Parmak emme: Bebeklerde emme içgüdüsel bir harekettir. Bu içgüdüsü tam olarak tatmin edilemeyen bebek bu ihtiyacını gidermek için kendine yeni alışkanlıklar edinir. Anne sütü ile beslenen çocuklarda parmak emmeye çok sık rastlanılmaz. Yapılan çalışmalar parmak emme alışkanlığının yaşamın ilk birkaç haftasında açlığa bağlı olarak geliştiğini göstermiştir. Parmak emme alışkanlığına 3 yaşına kadar sadece telkin yoluyla müdahale edilir, 3 yaşından sonra telkinler ve alışkanlık kırıcı apareyler kullanımıyla parmak emme önlenmelidir. Bu alışkanlığı devam ettiren çocukta emilen parmağa ve sayısına göre etki alanında bulunan alt ve üst dişlerde yer değiştirme ve kapanış bozuklukları görülecektir.

   

  Uzun süreli yalancı meme kullanımı: Fizyolojik ve anatomik özellikleri uygun bir emziğin 18 aya kadar kullanılması zararlı değildir. Hatta parmak emme alışkanlığının önlenmesi açısından faydalıdır. Ancak yalancı emzikler uzun süre kullanıldıklarında etki alanındaki bölgelere uzun süre anormal etki yapacağı için o bölgelerde düzensizlik ve çeşitli kapanış bozukluklarına neden olmaktadır.

   

  Yatış şekli: Yatış şekli alt çenenin yatma sırasındaki konumunu belirler, uyurken sürekli aynı tarafa yatıp elini veya yumruğunu yüzü ile yastık arasına koyma alışkanlığı olan kişilerde o tarafta yüz devamlı bir basınç altında bulunacağı için ortodontik problemler çıkabilir.

   

  Erken süt dişi çekimleri: Süt dişleri çürük vs. sebeple düşme zamanından önce çekiliyorsa yer tutucular uygulanmalıdır. Yer tutucular altındaki daimi diş gelene kadar mevcut çekim boşluğunu koruyup, komşu dişlerin o bölgeye kayıp ortodontik bozukluk oluşturmasını önlerler.

   

  Yirmi yaş dişleri: Yirmi yaş dişlerinin öndeki dişleri sıkıştırmasına bağlı olarak özellikle alt çenede 20 yaş dişleri çıkmak isterken ön dişleri sıkıştırıp çapraşıklık oluşmasına sebep olurlar.

• Ortodontik tedaviye başlamadan önce neler yapılmalıdır?

  Ortodontik tedaviye başlamadan önce diğer tüm tedavilerin (dolgu, çekim, diş eti tedavisi vs.) bitmiş olması gerekmektedir, bu süreçte ortodontistiniz çürük risk analizinizi yapıp gerekli koruyucu tedavilerin yapılması gerekmektedir.